MilieuMagazine

Watertechnologie en agrifood zijn twee branches die, anders dan velen zullen denken, substantieel bijdragen aan het verduurzamen van de kunststofindustrie. Allereerst om biobased grondstoffen te ontwikkelen voor plastic. Zowel uit water als uit agrarische reststromen kunnen namelijk biopolymeren worden gemaakt. Daarnaast vindt er binnen de watertechnologie onderzoek plaats naar het verbeteren van de recyclingprocessen van kunststoffen. De Watercampus Leeuwarden biedt hiervoor een unieke onderzoeksinfrastructuur. In Noord-Nederland is bovendien historisch gezien een sterke kunststofindustrie met name in polyesters en nylons aanwezig. Dit zijn kunststoffen die veel worden gebruikt, maar moeilijk te recyclen zijn. De innovatie-uitdaging ligt dan ook enerzijds bij het recyclen van deze polyesters en anderzijds het ontwikkelen van biopolyesters. Aan beide wordt al jaren hard gewerkt. Bedrijven als Cure/Cumapol en  Morssinkhof Plastics werken aan de recycling van polyesters, Senbis Polymer Innovation werkt aan biologisch afbreekbare garens en er zijn al twee biopolyesters in de maak: PHA, gemaakt van organische reststromen door Paques Biomaterials en PEF gemaakt uit zetmeel door Avantium.

In Noord-Nederland werken ondernemers en onderzoekers samen aan het vergroenen van de kunststofindustrie. Naast fundamenteel onderzoek is het belangrijk dat er ook toegepast onderzoek wordt gedaan om innovaties toe te passen op een maatschappelijk interessante schaal. Daarom werd in 2021 als eerste in Nederland een hybride onderzoeksgroep gestart in Sustainable Polymers. Hierin werken professoren van de Rijksuniversiteit Groningen en lectoren van NHL Stenden samen. Binnenkort volgen ook praktoraten (MBO) zodat nieuwe kennis sneller in de praktijk kan worden toegepast. Dit multilevel onderzoek komt samen in het Greenwise Campus Innovatie-Noord-Nederland sterk in Circulaire Plastics centrum en moet ervoor zorgen dat er straks in alle geledingen van groene chemiebedrijven deskundige medewerkers te vinden zijn.

Het programmateam van Greenwise Circular Plastics en Chemport Europe werkt hard aan de transitie naar circulaire plastics. Het team vormt de spil tussen  ondernemers, onderzoekers en overheid en leggen hiermee de verbinding tussen de R&D-vraagstukken van bedrijven en de kennisagenda van academies. Met de overheid bespreken de teamleden waar en hoe zij kunnen faciliteren om de transitie mogelijk te maken of zelfs te versnellen.

Op dit terrein ontwikkelen verschillende  startups/scaleups biobased alternatieven voor fossiele grondstoffen. Enkele voorbeelden:

Paques Biomaterials
Paques Biomaterials werkt al meer dan 10 jaar aan een technologie waarbij bacteriën in organische reststromen in zowel industrieel afvalwater als rioolslib en vaste organische reststromen zoals voedselafval het biopolymeer PHA produceren. PHA wordt ook wel het meest belovende biopolymeer genoemd. Bijzonder is vooral dat het door de natuur wordt gemaakt en ook in de natuur weer volledig wordt afgebroken, zowel op land als in zee. PHA zal daarom een belangrijke oplossing zijn voor plasticvervuiling en microplastics. De eerste fabrieken op ware grootte zijn al in ontwikkeling op drie verschillende continenten. Dit is het begin van een wereldwijde, nieuwe circulaire keten voor de productie van een biopolymeer dat van nature biologisch afbreekbaar is in alle omgevingen zonder schadelijke microplastics achter te laten.

Paques Technology
Bedrijven kunnen hun hulpbronnen nieuw leven inblazen en het gebruik van zoet water verminderen. Dit wordt mogelijk gemaakt door de biologische  zuiveringssystemen van Paques Technology die afvalwater zuiveren, nuttig materiaal terugwinnen, biogas produceren en gas ontzwavelen. Door de filtratiesystemen van de natuur te imiteren, helpt Paques industrieën en waterdienstverleners hun voetafdruk te verkleinen. Paques heeft meer dan 3.300 kosteneffectieve en zeer betrouwbare waterzuiveringsinstallaties geleverd in meer dan 60 landen.

Recell
Recell haalt ongebruikte cellulose uit complexe afvalstromen en geeft de teruggewonnen cellulose unieke eigenschappen. Het product is verkrijgbaar als vezels, pellets en granulaat.Het product heeft zich al bewezen als additief voor asfaltverwerking en is gebruikt voor het asfalteren van wegen. Het celluloseproduct is ook toepasbaar in bewegwijzering, hekwerk, stutten, banken, informatiepalen, verkeersborden en armaturen en straatverlichting. Recell heeft de kleinst mogelijke CO2 voetafdruk en geeft afnemers verhandelbare CO2 Certificaten.

Avantium Renewable Polymers
Avantium Renewable Polymers werkt aan de ontwikkeling van technologieën om hernieuwbare polymeren te maken. Eén hiervan is de nieuwe biopolyester PEF (polyethyleenfuranoaat). Dit lijkt sterk op PET, in die zin dat het voor vergelijkbare toepassingen gebruikt kan worden. Het verschil zit in de grondstoffen die gebruikt worden (PEF kan volledig uit biobased grondstoffen gemaakt worden) en de eigenschappen (PEF heeft tov PET betere barrière eigenschappen). In Delfzijl werkt Avantium aan een flagship fabriek om de F in PEF te maken (FDCA). PEF kan vervolgens worden toegepast in bijvoorbeeld verpakkingen of in garens. PEF is een 100% plantaardig, 100% recyclebaar plastic, met superieure prestatie prestatie-eigenschappen in vergelijking met de huidige veelgebruikte verpakkingsmaterialen
op basis van aardolie.