Care2Change laat zien hoe zorg en kunststof samenkomen in oplossingen

Duurzaamheid krijgt in de zorgsector steeds meer aandacht en dat biedt nieuwe kansen. Elke operatie, elke behandeling, elke infuuszak of steriele verpakking laat een afvalspoor achter. Alleen al in Nederland gaat het jaarlijks om tonnen aan medisch afval, waarvan een groot deel op hoge temperatuur wordt verbrand. Daar moet verandering in komen, vinden de partners achter het project Care2Change. 

“Het draait niet om één oplossing,” zegt Sven Jurgens, projectleider vanuit Greenwise Circular Plastics in Emmen. “We willen het hele systeem veranderen. Van het ontwerp van medische producten tot het hergebruik van materialen. Daarvoor heb je iedereen nodig: van verpleger tot ziekenhuisdirectie.” Het projectplan bracht veertien partners bij elkaar: ziekenhuizen als Treant en UMCG, maar ook bedrijven uit de regio, hogescholen, universiteiten en overheden. “Care2Change laat zien wat er mogelijk is als je technologie, gedrag, ontwerp en logistiek samenbrengt. Dan ontstaat er echt beweging.”

Ook ziekenhuis Treant is één van de partijen die vanaf het begin meedoet. Marc Goos, hoofd facilitaire services, is nauw betrokken bij het project. “Als je bedenkt hoeveel plastic verpakkingen en steriele doeken er elke dag doorheen gaan, dan weet je: dit moet slimmer kunnen.”

“Bij Treant is afvalbeheer onderdeel van de facilitaire diensten. Vanuit het project Care2Change zoekt het ziekenhuis actief naar manieren om afvalstromen opnieuw te gebruiken. Een sprekend voorbeeld is de blue wrap, de blauwe of groene sterilisatiedoeken die dagelijks in de operatiekamers nodig zijn. In plaats van weggooien, worden deze doeken ingezameld en verwerkt tot kunststofkorrels. Samen met VEPA, het Emmens bedrijf dat circulair meubilair ontwikkelt, krijgen de korrels een nieuwe bestemming als stoelzittingen. Deze samenwerking laat zien hoe zorg en bedrijfsleven elkaar vinden in slimme oplossingen die zowel praktisch als duurzaam zijn,” vertelt Goos.

De eerste resultaten zijn veelbelovend. “We zien dat we ziekenhuisafval niet meer automatisch als ‘vuil’ hoeven te behandelen. Het heeft waarde, als je er maar op de juiste manier mee omgaat. Dat is waar Care2Change bij helpt: hoe sorteer je aan de bron, hoe geef je het een tweede leven en hoe maak je die kringloop sluitend?”

Binnen het project wordt gebruikgemaakt van de zogeheten R-ladder: een model dat aangeeft hoe je materialen zo hoogwaardig mogelijk kunt hergebruiken. Dat betekent: liever voorkomen dan recyclen, liever hergebruiken dan verbranden.

De kracht van Care2Change zit in de brede aanpak. Er is aandacht voor technische innovatie, gedragsverandering, logistiek en kosten. En: bij elk werkpakket is minimaal één ziekenhuis betrokken, zodat de oplossing direct toepasbaar is in de praktijk. Elk werkpakket richt zich op een specifiek thema of doel, bijvoorbeeld het verbeteren van afvalscheiding, het ontwikkelen van nieuwe producten of het onderzoeken van gedrag op de werkvloer. Binnen Care2Change is het project verdeeld in meerdere van zulke werkpakketten. Elk pakket heeft een eigen team van betrokkenen - zoals ziekenhuizen, bedrijven of onderzoekers - die samenwerken aan dat ene stukje van de puzzel. Door het project op deze manier op te delen, blijft het overzichtelijk en kan er gericht worden gewerkt aan concrete resultaten.

Voor ondernemers in Emmen en omgeving biedt Care2Change volop kansen. “Heb je een idee voor hergebruik van materialen? Wil je samen met een ziekenhuis iets testen? Of wil je als leverancier duurzamer produceren? Dan kun je aanhaken,” zegt Jurgens.

Bedrijven kunnen meedoen via bijeenkomsten, pilots of zelfs gesubsidieerd onderzoek. Greenwise en de betrokken bedrijvenverenigingen helpen je daarbij op weg.

Voorbeelden uit de regio zijn er al. Vepa maakt stoelzittingen van ziekenhuisplastic, HartPlastic print onderdelen met gerecycled materiaal en Blue2Green ontwikkelt nieuwe technieken voor afvalverwerking.

Wethouder Guido Rink is enthousiast over de rol van gemeente Emmen binnen het project. “We zetten al jaren in op circulaire kunststofketens in Emmen. Care2Change geeft daar een nieuwe impuls aan. Niet alleen door minder afval te produceren in de zorg, maar ook door nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid te creëren in de regio.”

Volgens Rink laat het project zien waar Emmen goed in is: doeners bij elkaar brengen. “Zorg, onderwijs, bedrijven en overheid, iedereen werkt samen aan hetzelfde doel. Dat geeft energie én resultaat.”

Hoewel het project nog jong is, zijn de eerste stappen veelbelovend. Treant is inmiddels gestart met extra afvalscheiding op de werkvloer. Medewerkers merken dat hun inzet telt. Marc Goos: “We willen toe naar voorscheiding: dus al op de afdeling materiaal apart inzamelen. Dat vraagt iets van de werkprocessen, maar levert veel op. Hoe beter we scheiden, hoe meer we kunnen hergebruiken. En hoe lager de kosten.” Het ziekenhuis ziet duurzaamheid ook als een manier om de zorg betaalbaar te houden. “Elke kilo die we niet hoeven verbranden, telt. Niet alleen voor het milieu, maar ook voor het budget.”

De impact van Care2Change reikt verder dan de zorgsector. Emmen profileert zich met dit project opnieuw als koploper in circulaire kunststofketens. En dat blijft niet onopgemerkt. Sven Jurgens: “We krijgen steeds meer vragen uit andere regio’s. Hoe doen jullie dit? Kunnen we aanhaken? Dat is precies wat we willen: dat Emmen een plek wordt waar circulaire innovatie vanzelfsprekend is.”

Voor ondernemers in de regio is dit hét moment om aan te haken. Jurgens: “Er zijn bijeenkomsten, er is ruimte voor innovatie, en de lijnen met ziekenhuizen zijn kort. Dus als je een idee hebt, laat het weten. Samen maken we impact.” Ook wethouder Rink moedigt ondernemers aan om mee te doen: “We bouwen hier aan iets wat groter is dan één project. Het gaat om de toekomst van zorg én werk in onze regio. Daar hebben we iedereen bij nodig.”

Duurzame zorg gaat niet over idealen, maar over keuzes maken. Care2Change laat zien dat circulair werken geen papieren plan is, maar een praktijk die al volop in beweging is. En dat begint hier in Emmen. Zoals Marc Goos het verwoordt: “Elke kilo afval die we hergebruiken, is er één. Elke medewerker die meedoet, maakt het verschil. Zo maken we de zorg toekomstbestendig. Voor patiënten, voor medewerkers én voor de samenleving.”

Care2Change is een driejarig innovatieproject waarin ziekenhuizen, bedrijven, kennisinstellingen en overheden samenwerken aan circulaire zorg. De focus ligt op het verminderen, hergebruiken en recyclen van ziekenhuisafval. Het project wordt gecoördineerd vanuit Greenwise Circular Plastics in Emmen.

Partners o.a.: UMCG, Treant, Greenwise, Hanzehogeschool, RUG, NHL Stenden, HartPlastic, Vepa, Blue2Green en meerdere bedrijvenverenigingen.