Dagblad van het Noorden: ‘MBO begint met keuzevak waterstof’

De karretjes zijn aangeschaft voor een eerste kennismaking voor studenten met de duurzame energiedrager. Net als in de industrie, de mobiliteit en de woningbouw staat groene waterstof ook in het technisch onderwijs aan het begin van een opmars. Daarin is een belangrijke rol weggelegd voor het Drenthe College. Het ontwikkelt voor het mbo in Nederland het nieuwe keuzevak ‘waterstof en industrie’.

‘Alle waterstoftechniek’

,,Het behandelt alle waterstoftechniek vanaf de elektrolyzer (waterstoffabriek, red.) tot aan het vulpunt van het autotankstation, of de aansluiting op de woning”, zegt Willem Hazenberg. Hij is waterstofexpert bij technisch dienstverlener Stork en onder meer als voorzitter van het noordelijke netwerk Hydrogreenn betrokken bij tal van waterstofprojecten, waaronder de ontwikkeling van de waterstofwijk in Hoogeveen. Daarnaast is de Kropswolder sinds zo’n anderhalf jaar practor bij het Drenthe College.

Beroepspraktijk

Het practoraat is een fenomeen dat enkele jaren geleden in het mbo werd geïntroduceerd. Het wordt wel vergeleken met het professoraat op de universiteit en het lectoraat op het hbo, zij het dat deze variant in het mbo geheel op de beroepspraktijk is gericht. Door middel van onderzoek verkent de practor de ontwikkelingen in een bepaald vakgebied, zodat het onderwijs aansluiting houdt bij de beroepspraktijk. Dat werkt niet alleen voordelig voor de studenten, maar ook voor het bedrijfsleven dat daardoor up-to-date geschoolde werknemers krijgt.

In volle gang

Dat is te meer belangrijk, nu de energietransitie in volle gang is. De noordelijke roc’s werken in het zogenoemde Energy College samen om te zorgen dat er voldoende technici zijn om die uit te voeren. Liesbeth Horstmann, projectmanager techniek en innovatie bij het Drenthe College: ,,Wij zijn hier in Emmen van oudsher erg gericht op de industrie. Die is in Emmen volop aanwezig. Daarom zeiden we: ‘Waarom beginnen we geen practoraat ‘waterstof en industrie?’.’’

Het idee sluit ook aan bij de waterstofambities van Emmen. Op het terrein van de vroegere Gaszuiveringsinstallatie (GZI) moet een ‘hub’ van productie, transport en opslag van groene waterstof komen, die onder meer het chemiecluster Getec bedient. Bovendien vestigt zich in een oude busremise het Greenwise Campus Innovatiecentrum, waar het bedrijfsleven en studenten van mbo, hbo en universiteit aan innovaties voor onder meer de groene chemie kunnen werken.

‘In één team’

Hazenberg: ,,Die samenwerking van studenten van verschillende opleidingsniveaus in één team is heel belangrijk. Zo werkt het ook in de praktijk.” De verwachting is dat groene waterstof Nederland tienduizenden banen op gaat leveren, waarvan een groot deel in het Noorden. Hazenberg noemt als voorbeeld Resato in Assen, dat onder meer tankstations voor waterstofauto’s maakt. ,,Die willen in zeven jaar groeien van 50 naar 1000 werknemers”, aldus de practor.

Voor de meeste werkgelegenheid in de waterstoftechniek geldt dat die nog moet groeien. Het is dus maar de vraag of de studenten met de opgedane kennis direct na de opleiding aan de slag kunnen. ,,Dat is een beetje de spagaat waarin we zitten”, zegt Horstmann. ,,Maar alle studenten die voor het deelvak kiezen, hebben ook de algemene technische opleiding. En 99 procent van hen heeft na de opleiding direct werk.”

Les- en studie-uren

Met het studieboek van ruim 1000 pagina’s dat Hazenberg heeft geschreven, worden naar verwachting zo’n 80 les- en 240 studie-uren gevuld. Het besteedt behalve aan de techniek zelf ook aandacht aan het proces, de veiligheid, de inspectie en het onderhoud. Hazenberg: ,,De student kan dus later heel zelfstandig werken. Dat is wat werkgevers graag willen.”

Naast het keuzevak dat het Drenthe College ontwikkelt, moeten er nog twee modules worden ontwikkeld. De toepassing van waterstof in de mobiliteit heeft vooral de aandacht van het practoraat automotive van het Groningse roc Noorderpoort waarmee Hazenberg samenwerkt. Een ander roc moet lesstof ontwikkelen voor het keuzevak dat zich richt op de toepassingen in woningen en gebouwen.

De eerste lessen

Voor alle drie de opleidingen geldt dat eerst het keuzevak met basiskennis over waterstof moet zijn gevolgd. Binnenkort krijgen de eerste docenten van negen ROC’s , maar ook vier hbo-instellingen hun eerste training om die basismodule te onderwijzen. ,,Misschien dat komend schooljaar de eerste lessen gegeven kunnen worden”, zegt Hazenberg.

De practor: ,,Het is nog maar een begin. Het is de bedoeling dat voor studenten die deze keuzevakken hebben gevolgd, ook weer meer verdiepende modules komen. Daarbij zullen inspectie en onderhoudsmethoden van de systemen een centraal onderwerp zijn.”